Amaç ve Kapsam

Tüketiciye sunulan ürünlerin güvenli olmasını sağlamak için kamu otoriteleri tarafından ürünlerin piyasada izlenmesi ve denetlenmesi faaliyetleri Piyasa Gözetim ve Denetimi (PGD) olarak adlandırılmaktadır. Güvenli ürün, normal kullanım koşullarında tüketiciler için risk taşımayan veya kabul edilebilir ölçülerde risk taşıyan ve temel gerekler bakımından azami ölçüde koruma sağlayan ürünü ifade etmektedir.

Ülkemizde imalatı yapılarak piyasaya arz edilecek ürünlerinin Kurumuzca yürütülen Piyasa Gözetimi ve Denetimi (PGD) faaliyetleri kapsamında insan ve evcil hayvanların sağlığı ve güvenliği ile mülkiyetin korunması ile teknik düzenlemeler açısından bir risk teşkil etmemelerini son kullanıcılara yani tüketicileri güvenli ürün sunulması bakımından denetimler  yapılmaktadır. 

PGD faaliyetleri, ürünlerin piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında, ürün piyasada veya gerektiğinde kullanımda iken, 

• İlgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğini, güvenli olup olmadığını denetlemek, 
  
• Güvenli olmayan ürünlerin güvenli hale getirilmesini temin etmek,
• Gerektiğinde yaptırımlar uygulanmasını sağlamak amacıyla gerçekleştirilen her türlü faaliyeti kapsamaktadır.

Türkiye ile Avrupa Birliği arasında 13.06.1995 tarihinde imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması ile ürünlere ilişkin teknik mevzuatın iç hukuka aktarılma çalışmalarına başlanmış ve Ticaret Bakanlığı (mülga Ekonomi Bakanlığı) tarafından 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hazırlanarak 11 Ocak 2002’de yürürlüğe girmiştir. Bu Kanunla birlikte ürün güvenliği ve ürünlerin piyasaya arzı ile uygunluk değerlendirmesi ve piyasa gözetimi ve denetimi ile ilgili usul ve esaslar belirlenmiştir. 4703 sayılı Kanundaki eksikleri gidermek ve 765/2008/EC ve 768/2008/EC ile yapılan güncellemeleri uyumlaştırabilmek için Avrupa Birliği uyum çalışmaları kapsamında imalatçılar, ihracatçılar ve ithalatçıların rekabet gücünü artıracak düzenlemeler getiren ve tüketici haklarını da kapsamına alan 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu 12 Mart 2020 tarihli ve 31066 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve 12 Mart 2021 tarihinde yürürlüğe girerek 4703 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Elektronik haberleşme cihaz ve sistemlerine ilişkin düzenleme, yetkilendirme, denetleme ve uzlaştırma faaliyetlerinin yürütülmesini de kapsayan 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu (EHK) elektronik haberleşme hizmetlerinin sunulmasında ve bu hususta yapılacak düzenlemelerde göz önüne alınmaktadır. Telsiz ekipmanlarının uluslararası standartlara, temel gereklere veya mer’i mevzuat hükümlerine uygunsuzluğu son kullanıcıların sağlık ve emniyeti açısından risk oluşturabilmektedir. İlgili standartlara ve temel gereklere uygun olmayan ürünlerin piyasaya arzını veya hizmete sunulmasını kısıtlamak, yasaklamak ve gerektiğinde yaptırım uygulanmasını sağlamak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun sorumluluğundadır.

1999/5/EC sayılı Radio Equipment and Telecommunications Terminal Equipment (RTTE) Direktifinin yerini alan 2014/53/EU sayılı Radio Equipment Directive (RED) 13 Nisan 2014 tarihinde Avrupa Birliği Komisyonu tarafından kabul edilmiş ve bu Direktif 22.05.2014 tarihinde Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlanmıştır. Söz konusu Direktif ülkemiz mevzuatına Telsiz Ekipmanları Yönetmeliği olarak uyumlaştırılmış ve 05.11.2020 tarihli ve 31295 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu tarihe kadar geçerli olan Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanları Yönetmeliği (1999/5/AB) yürürlükten kaldırılmıştır. 

Telsiz ekipmanlarının PGD faaliyetleri idari ve teknik denetim olarak ikiye ayrılmaktadır. İdari denetimlerde denetlenen numunede bilgi, belge ve işaretleme bazında eksiklikler tespit edilmekte, gerekli görüldüğü durumlarda üreticiden teknik dosya ve diğer dokümanlar talep edilebilmektedir. Teknik denetimde ise ilgili cihazdan numune alınmakta ve Piyasa Gözetim Laboratuvarı Müdürlüğü’nde Radyo Frekans (RF), Elektromanyetik Uyumluluk (EMC), Özgül Soğurma (SAR) ve Elektriksel, Mekanik ve Isısal Güvenlik (LVD) testleri uygulanmaktadır. Hem idari hem de teknik denetimde, cihazın teknik düzenlemesinde belirtilen temel gereklere aykırı olduğu tespit edilirse ilgili kanun ve yönetmeliklerde öngörülen idari yaptırımlar uygulanmaktadır.

Telsiz ekipmanları çok sayıda ürün grubu içermektedir. PGD faaliyetleri kapsamında GSM/3G/LTE/5G Telefon, Hücresel Repeater, Hücresel Baz İstasyonu, DECT Telefon, Kablosuz Klavye/Mouse/Kulaklık/Mikrofon/Kamera vb. Cihazlar, Kablosuz Video-Ses Konferans Cihazları, IP Telefonlar, POS Terminal cihazları, Kablosuz Alarm ve Güvenlik Cihazları, Yüksek Hızlı Data Modemleri, Telefon Santrali, Ses Kayıt/ Yanıt Cihazları, Kapalı Devre Dahili Haberleşme cihazları, Endüstriyel Uzaktan Kumanda cihazları, Bluetooth özellikli cihazlar, Wi-Fi özellikli cihazlar, RF Barkod Okuyucu cihazları, Bebek monitörleri, Bebek telsizleri, Telemetri cihazları, GPS Alıcı Cihazları, Kablosuz LAN cihazları (WLAN), Kablosuz Erişim Cihazları VHF/FM Deniz Telsizleri,  MF/HF Deniz Telsiz cihazı, Deniz Radar Cihazı, VHF/FM Hava Telsizleri, VHF/UHF FM Kara Telsiz Cihazı, PMR 446 Alçak Güçlü El Telsiz cihazı, HF/SSB Kara Telsiz Cihazı, Amatör Telsiz cihazları, Televizyon ve FM Radyo Verici cihazları, Radyolink, Tablet Bilgisayar cihazları, FM Transmitter cihazları, Kablosuz Ses Yayın cihazları, Model Uçak Kumanda cihazları, SCADA sistemleri, Araç Takip cihazları, Kablosuz Sayaç Okuma Sistemleri, Hasta Takip cihazları, Akıllı Oyuncaklar, İnsansız Hava Araçları (drone), Giyilebilir Teknoloji cihazları denetlenmektedir.