Standart Kuruluşları

Standart kuruluşları genellikle uluslararası arenada kurumsal ve kurumsal olmayan kuruluşlar olarak faaliyet göstermektedir.

Kurumsal olmayan standart kuruluşları; forum ve konsorsiyumlardır. Kurumsal standardizasyon sektöre bağlı olarak; üç ana sektörde üç farklı düzeyde meydana gelmektedir.

SEKTÖR
Ulusal Düzey (Türkiye)
Bölgesel Düzey (Avrupa)
Uluslararası Düzey
Genel uygulamalar
TSE
CEN
ISO
Elektroteknik uygulamalar
TSE
CENELEC
IEC
Telekomünikasyon uygulamaları
BTK
ETSI
ITU, ISO/IEC/JTC1
Standardizasyon düzeyleri, iç düzenlemelerine göre farklılık göstermelerine rağmen, saydamlık, açıklık, tarafsızlık, süreklilik, yayınlara erişebilirlik, patent kuralları, verimlilik, sorumluluk ve tutarlılık gibi temel prensipleri aynı kalmaktadır.

Kurumsal Olmayan Standardizasyon Kuruluşları
Standardizasyon faaliyetlerinin kapsamı, kurumsal standardizasyon yapılarının ötesine doğru düzenli olarak genişlemektedir. İnşaat, makine, eczacılık gibi geleneksel sektörlerden farklı olarak, telekomünikasyon alanını da kapsayan Bilgi ve İletişim Teknolojisi (ICT) sektöründe, işlemlerin hızlı gelişmesi, resmi bir standartla aynı statüde olmayan, teknik özellikleri geliştiren, kurumsal olmayan standart kuruluşları olan forum ve konsorsiyumların ortaya çıkmasına sebep olmuştur.

Kurumsal olmayan standart kuruluşları olan forum ve konsorsiyumların; standardizasyon prensiplerine uymadan teknik özellikleri artan bir şekilde geliştirmeleri, standardizasyon sistemine karşı büyük bir zorluk olarak görülmektedir.

Ancak, kurumsal standart kuruluşları yeni piyasa ihtiyaçlarını karşılayacak yollar bulmaya çalışmakta, bu da forum ve konsorsiyumların oynadığı rolü arttırmaktadır. Bu çerçevede de kurumsal standart kuruluşları forum ve konsorsiyumlarla işbirliğine izin veren yapılanmaya girmişlerdir.

Kurumsal Standart Kuruluşları
Uluslararası Standart Kuruluşları Dünyanın önde gelen uluslararası standart organizasyonları; ISO, IEC ve ITU’dur. Söz konusu organizasyonlar, prosedür ve uzmanlık alanları sayesinde, endüstri, kamu kuruluşları, akademik çevreler ve toplumun önde gelen uzmanlarını bir araya getirerek, uluslararası standartları geliştirmektedir. ISO, IEC ve ITU standartları, piyasa ve düzenleme ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla uluslararası, bölgesel ve ulusal düzeylerde kullanılmaktadır.

ISO - Uluslararası Standart Organizasyonu
IEC - Uluslararası Elektroteknik Komisyonu
ITU - Uluslararası Telekomünikasyon Birliği

Avrupa Standart Kuruluşları
Avrupa Birliği (AB), malların serbest dolaşımına katkıda bulunmak amacıyla ulusal standartların yerine Avrupa standartlarının oluşturulması için çalışmalar yürütmektedir. Bu kapsamda, AB’de standardizasyon alanında faaliyet gösteren CEN, CENELEC ve ETSI olmak üzere üç Avrupa standart kuruluşu bulunmaktadır. Ayrıca bu üç Avrupa standart kuruluşları, belli konularda ortak çalışma yaparak standart hazırlayabilmektedir.

CEN - Avrupa Standartlar Komitesi
CENELEC - Avrupa Elektroteknik Standartlar Komitesi
ETSI - Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü

Uluslararası Standart Kuruluşları
Ülkemizin ulusal standart kuruluşu, bir kamu kurumu olan ve tüzel kişiliği haiz, özel hukuk hükümlerine göre yönetilen Türk Standartları Enstitüsü (TSE)’dür.

ISO - Uluslararası Standart Organizasyonu
ISO; merkezi Cenevre’de bulunan, 157 ülkenin üyesi olduğu, 1947 yılında kurulmuş, uluslararası standart hazırlayan ve yayımlayan en büyük uluslararası standart organizasyonudur.

ISO; IEC ve ITU’nun çalışma alanına giren elektrik, elektronik, telekomünikasyon ve ilgili teknolojiler dışında kalan konuların tamamında çalışmakta ve standart hazırlama faaliyetlerini teknik komiteler aracılığı ile yürütmektedir.

ISO’nun amacı;
  • Uluslararası mal ve hizmet değişimini hızlandırmak,
  • Bilimsel, teknolojik ve ekonomik faaliyetler alanında işbirliğini geliştirmek,
  • ISO’ya olan pazar ilgisini artırmak,
  • ISO sistemini ve standartlarını geliştirmek,
  • Kaynakları en iyi şekilde kullanmak,
  • Yeni teknik programları teşvik etmek,
  • Gelişmekte olan ülkelerde altyapı oluşturmaktır.
IEC - Uluslararası Elektroteknik Komisyonu
IEC; merkezi Londra’da bulunan, 67 ülkenin ulusal komitelerinin üyesi olduğu, 1906 yılında kurulmuş, elektrik, elektronik ile ilgili teknolojiler konusunda uluslararası standartları hazırlayan ve yayımlayan uluslararası standart organizasyonudur.

IEC’nin çalışmaları; terminoloji ve simgeler, elektromanyetik uyum, ölçüm ve performans, tasarım gelişimi, güvenlik, çevre ve benzeri ilgili genel konularının yanı sıra; elektronik, manyetik ve elektromanyetik, elektro-akustik, multi-medya, telekomünikasyon, enerji üretimi ve dağıtımı konularını da kapsamaktadır.

IEC’in amacı;
  • Küresel piyasanın gerekliliklerini verimli bir şekilde yerine getirmek,
  • Teknik engelleri kaldırarak, yeni piyasalara ve ekonomik gelişmelere öncülük etmek ve dünya ticaretini kolaylaştırmak,
  • Karmaşık sistemlerin karşılıklı işlerliği için gerekli koşulları hazırlamak,
  • Endüstriyel yöntemlerin verimliliğini arttırmak,
  • İnsan sağlığı ve güvenliği ile çevrenin korunmasına katkıda bulunmak,
  • Küresel pazar ihtiyaçlarını karşılamak,
  • Ürünlerin ve hizmetlerin kalitesini artırmaktır.
ITU - Uluslararası Telekomünikasyon Birliği
ITU; Birleşmiş Milletlerin, uluslararası frekans tahsisi, telekomünikasyon standardizasyonu ve telekomünikasyon kalkınma faaliyetlerinden sorumlu bir kuruluşudur.

ITU, Osmanlı İmparatorluğu’nun da aralarında bulunduğu 20 Avrupa ülkesi tarafından “Dünya Telgrafçılar Birliği” olarak 1865 yılında kurulmuştur. ITU, telekomünikasyon şebekeleri ve hizmetlerinin işletimini koordine etmek amacıyla kamu kuruluşları ile özel sektörün bir araya gelerek, işbirliği yapabildikleri, merkezi Cenevre’de bulunan, tarafsız ve uluslararası nitelikte bir kuruluştur.

ITU, kamu kuruluşları ve özel sektör arasında işbirliğini sağlama ilkesi üzerine kurulmuş olması nedeniyle diğer uluslararası standart organizasyonlarından ayrılmaktadır. Telekomünikasyon alanında düzenleyici kuruluşlar, işletmeciler, üreticiler, donanım ve yazılım geliştiriciler, bölgesel standart oluşturucu kuruluşlar ve finansman kuruluşlarından oluşan üyeleriyle, ITU’nun faaliyetleri, politikaları ve stratejik yönü hizmet ettiği endüstri tarafından belirlenmekte ve şekillendirilmektedir.

Bu çerçevede, ITU’nun amacı;
  • Telekomünikasyonun geliştirilmesi ve rasyonel kullanımı için üyesi devletler arasında uluslararası işbirliğini devam ettirmek ve yaygınlaştırmak,
  • Kurum ve kuruluşların ITU’nun faaliyetlerine katılımını teşvik etmek ve geliştirmek,
  • Kurum ve kuruluşlar ile üyesi devletler arasındaki işbirliğini desteklemek,
  • Gelişmekte olan ülkelerin, telekomünikasyon alanında çalışmalarını teşvik etmek, teknik yardım sağlamak ve telekomünikasyon hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak,
  • Telekomünikasyon hizmetlerinde verimliliğin arttırılması için teknik donanımın geliştirilmesini ve kamuya sunumunu teşvik etmek,
  • Telekomünikasyon hizmetlerinin ülkeler arasında barışçıl ilişkilerin güçlendirilmesinde kullanımını teşvik etmek,
  • Üyesi kamu kuruluşları ile özel sektör arasında verimli ve yapıcı işbirliğini sağlamak,
  • Uluslararası düzeyde, telekomünikasyon konularında daha geniş bir yaklaşımın kabul edilmesini teşvik etmek, bunu yaparken de diğer uluslararası ve bölgesel kuruluşlarla, telekomünikasyon ile ilgisi olan sivil toplum örgütleriyle işbirliği yapmaktır.
ITU,
  • ITU Yasası,
  • ITU Sözleşmesi,
  • İdari Tüzükler

            o Radyokomünikasyon Tüzüğü

            o Uluslararası Telekomünikasyon Tüzüğü
ile yönetilir.

ITU nezdinde Dünya, 5 İdari Bölge ve 3 Frekans Bölgesine bölünmüştür. Türkiye, B İdari Bölgesi (Batı Avrupa) ve 1 inci Frekans Bölgesi’nde (Avrupa, Afrika, Orta Doğu, Doğu Asya) yer almaktadır.

ITU’nun organizasyon yapısı;
  • Tam Yetkili Temsilciler Konferansı,
  • Konsey,
  • Uluslararası Telekomünikasyon Dünya Konferansları,
  • Genel Sekreterlik,
  • ITU-Radyokomünikasyon Sektörü (ITU-R),
  • ITU-Telekomünikasyon Standardizasyon Sektörü (ITU-T),
  • ITU-Telekomünikasyon Geliştirme Sektörü (ITU-D)’nden
oluşmaktadır.

ITU’nun üç ana sektörü ITU-T, ITU-R ve ITU-D geleceğin ağ ve hizmetlerini oluşturmak ve şekillendirmek amacıyla günümüzde birlikte çalışmaktadır. Faaliyetleri, donanım ve sistemlerin küresel bazda çalışmasını sağlayan standartların belirlenmesinden geniş ve hızla büyüyen kablosuz hizmetlere dair işletim prosedürlerinin kabul edilmesine ve gelişmekte olan dünyada mevcut telekomünikasyon yapısının iyileştirilmesine yönelik programların kabul edilmesine kadar pek çok farklı telekomünikasyon alanını içermektedir. ITU’nun çalışmaları sayesinde telekomünikasyon alanı dünya çapında bir trilyon dolarlık bir endüstri haline gelmiştir.

Bu üç ITU sektörünün her biri, konferans ve toplantılar aracılığıyla çalışmakta ve böylece bu toplantı ve konferanslarda küresel telekomünikasyon hizmetlerinin temelini oluşturan anlaşmalar üzerinde üyesi ülkeler müzakere edebilmektedir. Buna ilaveten, dünya çapında önde gelen telekomünikasyon kuruluşlarının uzmanlarından oluşan çalışma grupları ile alt çalışma grupları, ITU’nun teknik işleri ve tavsiyelerinin oluşturulması için gerekli olan detaylı çalışmaları yürütmektedir.

ITU’nun bu üç ana sektörü olan ITU-R, ITU-T ve ITU-D’nin amacı, yapısı ve çalışma gruplarına ait bilgiler aşağıda yer almaktadır.

ITU-Radyokomünikasyon Sektörü (ITU-R)
ITU-R, çok sayıda ve gittikçe artan çeşitlilikteki kablosuz hizmetlerin sunumu için teknik özellik ve iş prosedürlerine ilişkin karar almakla yükümlüdür. Yeni radyo tabanlı hizmetlerin hızla gelişmesi ve mobil iletişim teknolojilerinin önemi nedeniyle ITU-R aynı zamanda gittikçe artan talebe sahip, radyo frekans spektrumu yönetiminde de önemli bir rol oynamaktadır.

ITU-R’ın amacı; gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarını göz önünde tutarak, radyo frekans spektrumunun; yere göre sabit uydu ve diğer uydu yörüngeleri dahil olmak üzere, bütün radyokomünikasyon hizmetlerinde rasyonel, eşit, verimli ve ekonomik kullanımını sağlamaktır. ITU-R’ın, gelişen telsiz hizmetlerinin teknik karakteristiklerini ve işletme yöntemlerini düzenleme görevi de bulunmaktadır. Yeni gelişen teknolojilerin ihtiyaçlarına cevap verebilmek amacıyla, bu sistemlere, kıt kaynak olarak kabul edilen frekans spektrumundan tahsis yapılması da ITU-R’ın amaçları arasında yer almaktadır.

ITU-R;
  • Dünya Radyokomünikasyon Konferansları (World Radiocommunication Conferences / WRC), Bölgesel Radyokomünikasyon Konferansları (Regional Radiocommunication Conferences / RRC),
  • Radyokomünikasyon Genel Kurulları (Radiocommunication Assemblies / RA),
  • Radyo Düzenleme Kurulu ( Radio Regulations Board / RRB),
  • Radyokomünikasyon Çalışma Grupları,
  • Radyokomünikasyon Danışma Grubu (Radiocommunicatıon Advisory Group / RAG),
  • Radyokomünikasyon Bürosu ( Radiocommunication Bureau / RB)
aracılığı ile faaliyetlerini yürütmektedir.

Radyokomünikasyon Çalışma Grupları, RA tarafından kurulmaktadır. Grupların üzerinde çalışacağı konular, RA’nın, Tam Yetkili Temsilciler Konferansı’nın, Dünya Radyokomünikasyon Konferansları’nın, Konsey’in ve Radyo Regülasyon Kurulu’nun talepleri doğrultusunda belirlenmektedir. Çalışma grupları taslak tavsiye kararları hazırlamakta ve Dünya Radyokomünikasyon Konferanslarının sonuç kararlarında yer alan konularla ilgili çalışmaktadır.

Dünya çapındaki telekomünikasyon organizasyonlarından ve idarelerinden 1500’den fazla uzman ITU-R’a bağlı 7 çalışma grubunda faaliyet göstermektedir. Taslak ITU-R tavsiye kararları ya yazışma yoluyla ya da bir sonraki Radyokomünikasyon Genel Kurulunda onaylanmaktadır.

Çalışma gruplarının görevleri;
  • Radyokomünikasyon hizmet ve sistemleri konusunda teknik karakteristikleri ve çalışma işlemlerini kapsayan taslak ITU-R tavsiye kararlarını hazırlamak,
  • Radyokomünikasyon konferansları için teknik temelleri tasarlamak,
  • Spektrum düzenleme, acil radyokomünikasyon hizmet ve sistemleri ile ilgili el kitaplarını hazırlamak,
  • Konferans hazırlık toplantılarında, Radyokomünikasyon Konferansları için teknik, çalışma ve düzenleme/işleyiş temelleri üzerinde rapor hazırlamaktır.
  • ITU-R bünyesinde çalışma grupları yanında, komiteler de bulunmaktadır.

ITU-Telekomünikasyon Standardizasyon Sektörü (ITU-T)
ITU-T, telekomünikasyon alanında, uluslararası teknik ve işletme standartlarının geliştirilmesi ile telekomünikasyon hizmetleri için tarife ve muhasebeleşme usullerinin belirlenmesine yönelik çalışmaktadır.

Uluslararası standart hazırlama çalışmaları her yıl birkaç yüz milyon dolar tutan küresel bir kolektif çabayı temsil etmektedir. ITU-T bu sürece yaşamsal bir katkı sağlamaktadır.

ITU standartları, bugünün ICT ve hizmetlerini şekillendirmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Çalışma gruplarında uzlaşma yoluyla oluşturulan tavsiye kararları ülkeleri bağlayıcı nitelikte olmamasına rağmen, ülkelerce kabul görmekte ve uygulanmaktadır.

ITU-T’nin amacı;
  • Tüm üyelerinin katılımına açık, işbirlikçi, tarafsız ve uzmanlığa önem veren yapılanma oluşturmak,
  • Uluslararası standart hazırlama faaliyetlerinin yüksek maliyetini azaltmak,
  • Geliştirdiği uluslararası tanınmış tavsiye kararları ile en uygun teknik çözümleri bulmaya çalışmak,
  • Üreticilere küresel piyasada teknik engellerle karşılaşmadan sağlam bir temel üzerinde rekabet etme olanağı sağlamaktır.
1 Mart 1993 tarihinde ITU’nun yeniden yapılanması sürecinde kurulan ITU-T eski adıyla Uluslararası Telefon ve Telgraf Danışma Komitesi (Comité Consultatif International Téléphonique et Télégraphique / CCITT), telekomünikasyon alanında standartlar geliştiren küresel anlamda tek standardizasyon kuruluşudur. ITU-T’nin görevleri; gelişmekte olan ülkelerin sorunlarını dikkate alarak, telekomünikasyon standardizasyonu ile ilgili, teknik, işletme ve tarife konuları üzerinde çalışmaktır. Bu çalışma, telekomünikasyonu dünya çapında standardize edecek tarzda bir bakış açısı ve telekomünikasyon standartları konusunda tavsiye kararları geliştirmekle gerçekleşmektedir.

ITU-T;
  • Dünya Telekomünikasyon Standardizasyon Genel Kurulları (World Telecommunication Standardization Assemblies / WTSA),
  • Telekomünikasyon Standardizasyon Danışma Grubu (Telecommunication Standardization Advisory Group / TSAG),
  • Telekomünikasyon Standardizasyon Bürosu (Telecommunication Standardization Bureau / TSB),
  • Telekomünikasyon Standardizasyonu Çalışma Grupları
aracılığı ile faaliyetlerini yürütmektedir.

Çalışma konularına dayandırılarak telekomünikasyonun çeşitli alanları için tavsiye kararlarını geliştiren ITU-T üyelerinin kamu kuruşları ve özel sektör temsilcilerinden oluşan çalışma gruplarının temel görevi standardizasyon faaliyetlerini yürütmektir.

Çalışma gruplarının görevleri;
  • ITU Sözleşmesinde yer alan prosedüre uygun olarak tavsiye kararlarını hazırlamak ve WTSA tarafından hazırlanan prosedüre uygun olarak çalışma konularını benimsemek,
  • Her bir çalışma grubunun, çalışma metodunu belirten bir raporu WTSA’ya sunmak üzere hazırlamak,
  • ITU-T’deki aktivitelerinin yeniden gözden geçirilmesini kolaylaştırmak amacıyla ITU-R, ITU-D ve telekomünikasyon standardizasyonu ile ilgili diğer organizasyonlarla koordinasyonunu ve işbirliğini geliştirmek için tedbir almaktır.
ITU-Telekomünikasyon Geliştirme Sektörü (ITU-D)
ITU-D, tüm dünya ülkelerinde telekomünikasyon altyapısını genişletici ve yatırımları arttırıcı önlemleri alarak telekomünikasyonun dünya üzerindeki eşit olmayan gelişimini en aza indirmek ve önlemekle görevlidir. Bu kapsamda, kalkınmakta olan ülkeleri, ICT alanındaki uygulamaları için teknik, mali ve insan kaynağı alanlarında desteklemekte, özellikle gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarına odaklanan programlar geliştirip yürütmektedir.

ITU-D’nin amacı;
  • Politik ve düzenleyici tavsiyeler vermek,
  • Düşük maliyetli teknolojik seçenek önermek,
  • İnsan kaynaklarının idaresine yardımcı olmak,
  • Genel erişim ve kırsal gelişimi hedefleyen girişimlerin geliştirilmesi faaliyetlerinde bulunarak, ülkelerin, telekomünikasyon sektöründe reform yapabilmelerine imkan sağlayacak desteği vermeye çalışmaktır.

ITU-D;
  • Dünya/Bölgesel Telekomünikasyon Geliştirme Konferansları (World-Regional Telecommunication Develoment Conference / WTDC/RTDC),
  • Telekomünikasyon Kalkınma Danışma Grubu (Telecommunication Development Advisory Group / TDAG),
  • Telekomünikasyon Geliştirme Çalışma Grupları,
  • Telekomünikasyon Geliştirme Bürosu (Telecommunication Development Bureau / TDB)
aracılığı ile faaliyetlerini yürütmektedir.

ITU-D’nin teknik standartlarla ilgili herhangi bir faaliyeti olmadığı için sadece iki çalışma grubu mevcuttur. Bu çalışma grupları, kalkınmakta olan ülkelerle ilgili taslak tavsiye kararları, görüşler veya rehberler hazırlamaktadır.

Gelişmekte olan ülkelerin telekomünikasyon sektöründeki kurumsal, yapısal ve düzenleyici reform hususlarını dikkate alan çalışma grupları, telekomünikasyon kalkınma stratejileri ve mali konularda da faaliyet göstermektedir.

Grupların diğer önemli çalışma alanı ise spektrum düzenlemesi dahil olmak üzere telekomünikasyon şebeke ve hizmetlerinin kalkındırılması, uyumlaştırılması, idaresi ve bakımı konularıdır.

ITU üyeliği ITU’ya sektör üyeleri olarak katılabilecek telekomünikasyon cihaz üreticileri, işletmeciler, taşıyıcılar, sektöre mali kaynak sağlayanlar, araştırma geliştirme kuruluşları ve bölgesel telekomünikasyon kuruluşlarının yanı sıra ITU’ya üye devlet statüsünde katılabilecek hükümetlere de açıktır.

Küresel ekonomik faaliyetlerin evrensel kolaylaştırıcısı olarak telekomünikasyonun gittikçe daha fazla öneme sahip olmasıyla birlikte; ITU üyeliği kamu kuruluşları ve özel sektöre, dünyanın iletişim ağının kurulmasında aktif rol alma fırsatı tanımaktadır.

ITU; ISO, ve IEC ile özellikle bilgi ve haberleşme teknolojisi alanında işbirliği yapmaktadır. Bu kapsamda ITU-T ile ISO ve IEC tarafından oluşturulan, bilgi teknolojileri alanında standardizasyon konusunda çalışan, ISO/IEC 1 inci Ortak Teknik Komite (Joint Technical Committee / JTC 1) arasında işbirliği anlaşması yapılmıştır. Ayrıca, ortak aktivitelerine yönelik Dünya Standartlar Birliğini kurmuşlardır.

Ayrıca ITU; IEC, ISO ve Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik ve Sosyal Konseyi (United Nations Economic Commission for Europe / UNECE), arasında Elektronik Ticareti Kavrama Anlaşması 2000 yılında imzalamıştır. Bu anlaşmanın amacı, e-ticaret ve e-iş alanında, farklı yaklaşım ve standartlardan kaçınmak, standart çalışmalarıyla ilgili ihtiyaçlarını düzenlemektir.
ITU, ETSI ile telekomünikasyon standartlarının geliştirilmesi için bir işbirliği anlaşması yapmıştır. ITU-T Büro Başkanı ile ETSI Genel Sekreteri arasında imzalanan metne göre, küresel ve bölgesel alanda piyasa ihtiyaçlarına cevap veren uygun standartların geliştirilmesini temin etmek amacıyla, iki örgütün işbirliği yapması karar altına alınmıştır. ayrıca; iki örgüt arasında doküman değişimi, birbirlerinin standartlarını kabul etme ve faaliyetlerine katılma gibi hususlar da yer almaktadır.

Bunlara ilaveten, Dünya Telekomünikasyon Standardizasyon Konferansı - 96 (World Telecommunication Standardization Conference - 96 / WTSC-96)’da alınan bir tavsiye kararına göre, çalışma grubu başkanları forumların / konsorsiyumların temsilcileriyle iki yönlü iletişim kurmaya teşvik edilmektedir. Ayrıca ITU’nun belirlediği kriterlere göre nitelikli olan forum ve konsorsiyumlarla resmi iletişim kurmak için prosedürleri de bulunmaktadır.

CEN - Avrupa Standartlar Komitesi
CEN; merkezi Brüksel’de bulunan, 30 ulusal, 7 ortak ve 2 danışman üye olmak üzere toplam 39 üyeden oluşan, 1961 yılında kurulmuş standartların AB düzeyinde uyumlaştırılması amacıyla faaliyette bulunan standart organizasyonudur. Çalışma alanı CENELEC ve ETSI’ye oranla daha geniş olan CEN, tüm sektörlerde uyumlaştırılmış AB standartları oluşturarak, ulusal standartların farklılığından doğan ve Tek Pazarın işleyişini olumsuz yönde etkileyen teknik engellerin kaldırılması yönünde çalışmalar yapmaktadır.

CEN’in amacı;
  • Üyeleri tarafından yayınlanan ulusal standartları uyumlaştırmak,
  • Uluslararası standartların üyelerince olduğu gibi uygulamaya koyulmasını sağlamak,
  • Referans doküman olarak kullanılacak, uygun uluslararası standartlar olmadığı durumlarda, AB’nin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, Avrupa standartlarını hazırlamak,
  • Deney sonuçları ile belgelendirme sistemlerinin Avrupa düzeyinde karşılıklı tanınmasını sağlamak,
  • ISO’ya paralel olarak standardizasyonu desteklemek,
  • Avrupa standartları ile uyumlaştırılmış dokümanların, direktiflerde veya diğer dokümanlarda yer almasını sağlamak için Avrupa’daki organizasyonlar, Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması (European Free Trade Agreement / EFTA) ve diğer uluslararası hükümet kuruluşlarıyla işbirliği yapmak,
  • Uluslararası kurumlar ve Avrupa’daki ortakları ile beraber, ticarette teknik engelleri azaltmak,
  • Ürün güvenliğini geliştirmek,
  • Ürünlerin, sistemlerin ve hizmetlerin birlikte çalışılabilirliğine imkan vermek,
  • Ortak teknik anlayışı geliştirmek için gerekli teknik uyumlaştırmayı sağlamaktır.
CENELEC - Avrupa Elektroteknik Standartlar Komitesi
CENELEC; merkezi Brüksel’de bulunan, 30 ulusal, 8 ortak üye olmak üzere toplam 38 üyeden oluşan, 1973 yılında kurulmuş ürün emniyeti ve ürünün elektroteknik yapısına yönelik standartların hazırlanması ile AB düzeyinde uyumlaştırılması amacıyla faaliyette bulunan standart organizasyonudur.

CENELEC’in amacı;
  • Çevrenin korunması da dahil elektrik, elektronik ve ilgili teknolojiler alanında ürün kalitesi ve güvenliği ile hizmet kalitesi ve güvenliğinin iyileştirilmesine öncülük etmek,
  • CENELEC üyeleri ve ilgili tarafların, elektroteknik sanayinin, işbirliği yapılan kuruluşların, sosyal ve ekonomik ortakların menfaatlerine hizmet etmek,
  • Misyonuna ulaşabilmesi için IEC’i desteklemek,
  • Elektrik ve elektronik ürün ve hizmetleri için Ortak Pazar/Avrupa Ekonomi Alanı’nın gelişimine yardımcı olacak elektroteknik standartlarını hazırlamak,
  • Ticarette teknik engelleri kaldırmak,
  • Yeni pazarlar oluşturmak,
  • Uygunluk değerlendirme masraflarını azaltmaktır.

ETSI – Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü
ETSI, Avrupa Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Konferansı (Conference of European Postal and Telecommunications Administration / CEPT) tarafından 1988 yılında, Avrupa’da telekomünikasyon standartlarını oluşturmak için kurulmuş, bağımsız ve kar amacı gütmeyen bir standart organizasyonudur. ETSI başlangıçta bölgesel bir standart kuruluşu olarak kurulmasına rağmen, telekomünikasyon pazarının küreselleşmesi ve mobil haberleşmeye yönelik talebin artması ile birlikte küresel düzeyde de standart üretmeye başlamıştır.
Fransa’nın güneyinde Sophia Antipolis’de kurulu ETSI’nin üyeleri; kamu kuruluşları, üreticiler, işletmeciler, araştırma heyetleri ile kullanıcılardan oluşmaktadır. ETSI’nin faaliyetleri üyeleri tarafından belirlenen pazarın ihtiyaçları göz önüne alınarak yürütülmektedir.
ETSI, telekomünikasyon, radyo yayını ve bilgi teknolojisinde, dünya çapında standart hazırlama çalışmaları ve diğer teknik dokümantasyonların geliştirilmesine büyük çapta destek olmaktadır. ETSI’nin birincil amacı, tüm anahtar oyuncuların aktif olarak yardım edebileceği bir forum sağlayarak küresel uyumu desteklemektir. ETSI, çalışma prensip ve prosedürlerini içeren ETSI Direktifleri ile yönetilmektedir.

ETSI’nin amacı;
  • Üyelerinin ihtiyacı olan teknik standartları üretmek ve muhafaza etmek,
  • Telekomünikasyon ile ilgili Avrupa pazarında rekabeti arttırmak ve desteklemek,
  • Uluslararası düzeyde standardizasyona yardım etmek,
  • Avrupa’nın dünya çapında ICT standardizasyonuna katkısı olarak, geniş yelpazede standart ve diğer teknik dokümantasyonu geliştirmede rol oynamak,
  • Avrupa Komisyonu ve EFTA tarafından resmi olarak tanınan ETSI, telekomünikasyon ve ilgili alanlarda standartları üretirken, CEN, CENELEC, Avrupa Yayın Birliği, CEPT ve ITU gibi uluslararası kuruluşlarla işbirliği yaparak, bu örgütlerin ortak çalışma alanlarında da standartlar üretmek,
  • Yüksek müşteri memnuniyeti, kayıp zamanların azaltılması, yüksek ürün kalitesi ve düşük masrafla standart oluşturma işlemini başarmaktır.

ETSI’nin organizasyon yapısı;
  • Genel Kurul,
  • Yönetim Kurulu,
  • Teknik Organizasyon,
  • Özel Komitelerden
oluşmaktadır. Bunlara ilaveten ETSI Sekreteryası, organizasyondaki tüm farklı birimlere destek sağlamaktadır.

Telekomünikasyon standartları oluşturmak ve ETSI projelerini yürütmek görevi bulunan Teknik Organizasyon;
  • Teknik Komiteler,
  • ETSI Ortaklık Projelerinden
oluşmaktadır.

ETSI teknik komiteleri, sürekli izlenmesi gereken konular için kurulmaktadır. Bu kapsamda, ETSI’nin 22 adet teknik komitesi bulunmakta olup, bu teknik komiteler ve ilgilendikleri konuların başlıkları aşağıda çizelgede yer almaktadır.

ETSI Teknik Komiteleri;
  • TC AT Erişim ve Terminaller (Access and Terminals)
  • TC BRAN Genişband Radyo Erişim Şebekeleri (Broadband Radio Access Networks)
  • JTC Broadcast EBU/CENELEC/ETSI on Broadcasting Yayıncılık konusunda EBU/CENELEC/ETSI Ortak Komitesi
  • TC DECT Sayısal Genişletilmiş Kablosuz Telekomünikasyon (Digital Enhanced Cordless Telecommunications)
  • TC ECMA Bilgi ve Haberleşme Sisteminde Standartlaştırma (Standardizing Information and Communication System)
  • TC EE Çevresel Mühendislik (Environmental Engineering)
  • TC ERM Elektromanyetik Uyumluluk ve Radyo Spektrum Konuları (EMC and Radio Spectrum Matters)
  • TC ESI Elektronik İmza ve Altyapıları (Electronic Signature & Infrastructures)
  • TC GRID Bilgi Teknolojisi ile Telekomükasyon Arasındaki Yakınsama (The Convergence between IT and Telecommunications)
  • TC HF İnsan Faktörleri (Human Factors)
  • TC LI Kanuni Durdurma (Lawful Interception)
  • TC MSG Mobil Standartları Grubu (Mobile Standards Group)
  • TC MTS Teknik Özellik ve Test Metotları (Methods for Testing & Specification)
  • TC PLT Güç Hattı Telekomünikasyonu (Power Line Telecommunications )
  • TC RT Demiryolu Telekomünikasyonu (Railway Telecommunications)
  • TC SAFETY Telekomünikasyon Cihaz Güvenliği (Telecommunications Equipment Safety)
  • TC SCP Akıllı Kart Platformu (Smart Card Platform)
  • TC SES Uydu Yer İstasyonları ve Sistemleri (Satellite Earth Stations and Systems)
  • TC STQ Ses İletimi, Yayılımı ve Kalite Konuları (Speech Processing, Transmission and Quality Aspects)
  • TC TETRA Karasal Trank Radyo (Terrestrial Trunked Radio)
  • TC TISPAN Telekomünikasyon ve Internet Yakınsama Hizmetleri ve İleri Düzey Şebekeler için Protokoller (Telecom & Internet converged Services & Protocols for Advanced Networks)
  • TC TM Transmisyon ve Çoklama (Transmission and Multiplexing)

ETSI Ortaklık Projeleri (EPP), bir başka organizasyonla işbirliği gerektiren konularla ilgili olarak başlatılmaktadır. EPP vasıtasıyla uluslararası ilişkileri geliştirerek, AB ve EFTA’nın düzenlemelere yönelik çalışmalarına destek sağlamaktadır. ETSI bünyesinde çalışmakta olan bu EPP’ler ve ilgilendikleri konuların başlıkları aşağıdaki çizelgede gösterilmektedir.

ETSI Ortaklık Projeleri;
  • 3GPP Üçüncü Nesil Ortaklık Projesi (Third Generation Partnership Project)
  • MESA Kamu Güvenliği için Mobil Genişband Özellikleri (Mobile Boardband Specification for Public Safety)

Genel Kurul tarafından çalışma yöntemleri, yapıları ve süreleri belirlenen özel komiteler kurulabilmekte olup, ETSI bünyesinde faaliyet göstermektedirler. Bu özel komiteler ve ilgilendikleri konuların başlıkları aşağıdaki çizelgede gösterilmektedir.

ETSI Özel Komiteler;
  • EMTEL - Acil Haberleşmeler (Emergency Communications)
  • FC - Mali Komite (Finance Committee)
  • IMPACT - Uluslararası Pazarlama ve Reklam Faaliyetleri (International Marketing and Promotional Activities)
  • JEEC - ETSI/ECMA Ortak Komite (Joint ETSI / ECMA Committee)
  • OCG - İşletme Koordinasyon Grubu (Operational Co-ordination Group)
  • SAGE - Güvenlik İşlemleyici Grubu (Security Algorithms Group of Experts)
  • USER - Kullanıcı Grubu (User Group)

ETSI’de beş tür üyelik kategorisi bulunmaktadır. Üyelik kategorisinde yer alan kuruluşlar aşağıda gruplandırılmıştır. Bunlar;
  • İdareler: Bir ülkede elektronik haberleşme ve ilgili alanlardan sorumlu kamu idaresidir.
  • Üreticiler: Bir elektronik haberleşme şebekesiyle direkt veya dolaylı olarak bağlantısı olan ürünlerin, imal edilmesini ve geliştirilmesini sağlayan şirketlerdir.
  • Kullanıcılar: Elektronik haberleşme ve ilgili alanlarda hizmetlerin kullanımını sağlayan organizasyonlardır.
  • Şebeke İşleticileri: Bir elektronik haberleşme şebekesinin işleticisi olan resmi kurum ya da özel organizasyonlardır.
  • Servis Sağlayıcılar: Üçüncü taraflara dayanan bir ticaret konusunda hizmet veya hizmetler sağlamak amacıyla bir elektronik haberleşme şebekesi veya parçasını kullanan şirket veya organizasyondur.

Söz konusu üyelik kategorilerinin, dört ayrı statüsü bulunmaktadır. Bunlar;
  • Tam Üyelik: Ülkenin sınırları CEPT’in coğrafi alanı içinde bulunuyorsa, üye, tam üye olarak adlandırılır.
  • Ortak Üyelik: Ülke sınırları CEPT’in coğrafi alanı içinde bulunmayan üyedir. Ortak üyeler, ilgili çalışmalara katkı sağlamak ve bunların dünya standartları olarak kullanımı desteklemekle yükümlüdür. Ortak üyeler de tam üyeler gibi oy kullanma haklarına sahiptirler.
  • Gözlemci Üyelik: Tam üye veya ortak üye olabilecek iken bu üyelikleri tercih etmeyen üyedir. Gözlemci üyeler, tam üye olma hakkına sahip ancak ETSI çalışmalarına iştirak etmek istemeyen kurum veya kuruluşlardan oluşmaktadır.
  • Danışman Üyelik: EFTA sekretaryası veya Avrupa Komisyonu’nun temsilcilerinden oluşur.

ETSI’nin işbirliği yaptığı kuruluşlar;
  • AB ve EFTA,
  • ITU, IEC ve ISO,
  • CEN, CENELEC,
  • Diğer bölgelerdeki standart kuruluşlar,
  • CEPT,
  • Ar-Ge kuruluş ve programları,
  • Ulusal Standart Organizasyonları,
  • Forum ve Konsorsiyumlar,
  • Avrupa ve dışındaki kuruluşlardır.
ETSI ve diğer standart organizasyonları arasındaki işbirliği aşağıdaki şekilde gösterilmektedir.

ETSI ve diğer bölgesel standart organizasyonları arasındaki işbirliği aşağıdaki şekilde gösterilmektedir. 

TSE - Türk Standardları Enstitüsü
Ülkemizde standardizasyon çalışmaları 1930 yılında başlamış, 1936'da "Standardizasyon Dairesi", 1954'de de "Türk Standartları Enstitüsü" kurulmuştur. 18/12/1960 yılında yürürlüğe giren bir yasa ile her türlü madde ve mamuller ile usul ve hizmet standartlarını yapmak amacıyla yeniden oluşturulan TSE, 16/05/1985 tarih ve 3205 sayılı yasa ile bugünkü yapısına kavuşturulmuştur.

Enstitünün ilgili olduğu bakanlık Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıdır. Yalnız TSE tarafından kabul edilen standartlar, Türk Standardı adını almaktadır. Bu standartlar ihtiyari olup, standardın ilgili olduğu Bakanlığın onayı ile mecburi kılınabilmektedir. Bir standardın mecburi kılınabilmesi için Türk Standardı olması şarttır. Mecburi kılınan standartlar Resmi Gazete'de yayımlanmaktadır.

TSE’nin görevlerine bu sayfadan  ulaşılabilmektedir.

TSE, ISO’ya 1955 yılında, IEC’e de 1956 yılında üye olmuştur. Buna ilaveten TSE; CEN, CENELEC’e üye olmak isteyen adaylarının üyelik için hazırlandığı bir süreçte yer almaktadır. Bu standart organizasyonlara bağlı olarak çalışan teknik komitelere üye olan TSE, uluslararası ve Avrupa standart hazırlama çalışmalarına katılmaktadır.

Bu kapsamda ulusal, Avrupa veya uluslararası standartlara, henüz hazırlanma aşamasında iken konu ile ilgili başta özel sektör olmak üzere tüm ilgili tarafların (kamu, üniversite, sivil toplum örgütleri, tüketiciler vb.) görüşlerinin alınması ve bu görüşlerin standartlara yansıtılması amacıyla TSE, dünyadaki örnekleri çerçevesinde ISO, IEC, CEN ve CENELEC bünyesindeki teknik komiteler ile birlikte çalışacak ve bu komitelerin ulusal yansımaları olacak ayna komitelerini oluşturmuştur.

Ayna komitelerinde sekreterya hizmeti TSE tarafından yürütülmektedir. Ayna komitelerine üye olanlar, ülke görüşünün hazırlanmasında katkıda bulunmakta ve TSE tarafından da kendi sektörleri ile ilgili olan son gelişmeler düzenli olarak taraflarına iletilmektedir.